بی‌تردید یکی از آرمان‌های انقلاب اسلامی، بنای «دولتی دینی» در ایران است. این آرمان که مهم‌ترین دستاورد این انقلاب است بر تمام ابعاد کنونی زندگی ما سایه افکنده است. با این همه، همواره این پرسش مطرح بوده است که مراد روحانیت از «دولت» در ترکیب «دولت اسلامی» چیست؟ و بر چه مدلولی دلالت می‌کند؟ بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد اغلب آنان بدون این که تصویر روشنی از بافت «دولت» داشته، صرفاً آن را به عنوان بخشی از آرمان سیاسی خود به کار می‌برند و تنها از «ضرورت» بنای آن سخن می‌گفتند. اما به تدریج که «دولت» به مفهومی کانونی برای آنان مبدل شد و از نزدیک با ابعاد جدید «دولت» آشنا شدند؛ کوشیدند در قبال بافت قدیم یا جدید «دولت»، موضع سلبی یا ایجابی اتخاذ کنند و بدین‌گونه پای «دولت» را به گفت و گوهای درون مذهبی خود باز نمایند.