«مفاهیم» یکی از ابزارهای مهم در تجزیه و تحلیل سیاسی هستند. چگونگی کاربست «مفاهیم»، یکی از دلایل شکل‌گیری جبهه‌های فرهنگی و سیاسی است. «تفاوت‌ها» که در ابتدا چندان جدی به نظر نمی‌رسند، به تدریج به صورت «اختلاف» و «تعارض» درمی‌آیند. در این کتاب، با گذر از ظواهر و تبلیغات (سطح)، به معنا، مقصود و کارکرد (عمق) توجه شده است. فرایند شکل‌گیری جبهه‌های فرهنگی ـ سیاسی متفاوت و معارض با یکدیگر در یک سیر منطقی با استناد به ادبیات موجود، مفاهیم و تعابیر رایج در حوزه جامعه‌شناسی سیاسی به صورت مقایسه‌ای میان پارادایم جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی با پارادایم جبهه فرهنگی معارض معرفی شده‌اند. آنچه مهم و اساسی است محتوا، مضمون و جهت‌گیری‌ای است که موجب «تفاوت» و نهایتاً «تعارض» گردیده و دقت و تأمل در این منابع مولد تعارض می‌تواند شناخت عمیق «مواضع» را جایگزین شناخت‌های محدود و جزئی نماید. مهم آن است که با تغییر ظواهر نیز بتوان تفکیک مورد نیاز را به عمل آورد و حدود و مرزها را تشخیص داد.