این کتاب در دو بخش تنظیم شده است مطالب بخش اول در قالب دو فصل با عناوین «ملاحظه‌هایی درباره تاریخ و تاریخ‌نگاری»، در راستای طرح مفاهیم و مبانی نظری مؤثر بر فهم تاریخ‌نگاری اسلامی و بینش و روش در تاریخ‌نگاری اسلامی در راستای طرح اهمیت و جایگاه تاریخ‌نگاری اسلامی در وجوه سلبی و ایجابی ـ در حد بضاعت نگارنده ـ پردازش شده است. این مطالب با این انگیزه طرح شده است که ضمن مفهوم پردازی و طرح مباحث نظری موضوع و در حکم پیش درآمدی بر مباحث بخش دوم، مروری کلی بر سیر تحول تاریخ‌نگاری داشته باشد. آنچه در این بخش آمده است بیشتر با رویکردی آسیب‌شناختی و نگرش سلبی مطرح شده است. بخش دوم جایگاه تاریخ نگارانه چهار مورخی که در قرون سوم تا ششم هجری می‌زیسته‌اند، بررسی می‌کند. این تاریخ‌نگاران یا قومیت ایرانی و اصل و نسب پارسی داشته‌اند، یا به زبان فارسی می‌نوشته‌اند.
فصول بخش‌ها عبارتند از: بخش اول: تاریخ‌نگاری و جایگاه آن در اسلام ـ فصل اول: ملاحظه هایی درباره تاریخ و تاریخ‌نگاری ـ فصل دوم: بینش و روش در تاریخ‌نگاری اسلامی
بخش دوم: جایگاه تاریخ‌نگارانه مورخان ایرانی ـ فصل اول: جایگاه تاریخ‌نگارانه یعقوبی ـ فصل دوم: جایگاه تاریخ‌نگارانه مقدسی ـ بخش سوم: جایگاه تاریخ‌نگارانه گردیزی ـ بخش چهارم: جایگاه تاریخ‌نگارانة ابن‌فندوق